Aronia czarnoowocowa Redukcja stresu oksydacyjnego

Autor: Dr Janusz Suszyna

ARONIA CZARNOOWOCOWA - REDUKCJA STRESU OKSYDACYJNEGO
- czyli usuwanie z organizmu nadmiaru wolnych rodników powodujących wiele chorób

Aronię można rozpatrywać w wielu aspektach prozdrowotnych ale najwięcej dobrodziejstw wynika z zawartości przeciwutleniaczy (antyoksydantów),  które zapobiegają niepożądanym skutkom reakcji w naszym organizmie przybierających charakter łańcuchowy. Właściwości przeciwutleniające owocu aronii polegają na przeciwdziałaniu nadmiernym reakcjom utleniania, przybierających charakter samoistny, nie kontrolowany przez system odpornościowy organizmu. W takich sytuacjach szkodliwe dla organizmu jest zarówno utlenianie ważnych związków i organelli z materiałem genetycznym włącznie, jak i powstawanie rodników z niesparowanym elektronem zdolnych potęgować spustoszenie naszego organizmie. 

Stan braku równowagi pomiędzy działaniem reaktywnych form tlenu a biologiczną zdolnością do szybkiej detoksykacji reaktywnych produktów nazywamy stresem oksydacyjnym, mogącym wyrządzić dotkliwe uszkodzenia w strukturach komórkowych białek, tłuszczów i materiału genetycznego (DNA). Reaktywne produkty to nadtlenki (H2O2, O2-, OH-) i wolne rodniki które mają jeden lub więcej niesparowanych elektronów, co sprawia, że są niestabilne i zdolne powodować oksydacyjne uszkodzenia struktur, a ich skutkiem jest osłabienie systemu odpornościowego i potęgowanie  chorób autoimmunologicznych, układu sercowo-naczyniowego, katarakty, nowotworów, reumatyzmu, miażdżycy, choroby Parkinsona czy  Alzheimera. 
Dlatego przeciwutleniacze zawarte w aronii pomagają w zachowaniu równowagi i przeciwdziałaniu niepożądanym reakcjom utleniania. Bardzo ważne jest, by stosować przeciwutleniacze profilaktycznie - im wcześniej, tym lepiej. Szczególnie przydatne w diecie sportowców, gdzie stany braku równowagi oksydoredukcyjnej stanowią częste zjawisko. W letniej porze można zajadać świeże owoce aronii, a zimą jej przetworzone formy. 

Obok takich związków jak kwercetyna, epikatechina, kwas kawowy, malwidynowy, luteiny i karoten, aronia zapewnia ogromną ilość ochronnych antyoksydantów, które mogą znacznie poprawić ogólny stan zdrowia, poprzez zapobieganie powstawania lub eliminację wolnych rodników z krwioobiegu, skórze, oczach, oraz innych narządach i tkankach. Właściwości antyoksydacyjne wykazuje wiele związków zawartych w aronii określanych jako polifenole, najczęściej o charakterze barwników, jak  antocyjany (cyjanidyno-3-galaktozyd, cyjanidyno-3-arabinozyd, cyjanidyno-3-ksylozyd, cyjanidyn-3-glukozyd), flawonole, katechiny, fenolokwasy (kwas chlorogenowy i neochlorogenowym), garbniki (taniny), karotenoidy, jak i witaminy (C, B2, B6, E, P, PP).

Literatura:
• Brȁunlich M., Slimestad R., Wangensteen H. i wsp., 2013. Extrcts, anthocyanins and procyanidins from Aronia melanocarpa  as radical scavengers and enzyme inhibitors. Nutrients, 5: 663-78  
• Chrubasik C., Li G., Chrubasik S., 2010. The clinical effectiveness of chokeberry: a systematic review. Phytother Res, 24:  1107-14.
• Gawlik-Dziki U., 2004. Fenolokwasy jako bioaktywne składniki żywności. Żywność Nauka Technologia Jakość, 4: 29-40.
• Kowalczuk E., Krzesiński P., Fijałkowski P., Błaszczyk J., Kowalski J., 2005. Wykorzystanie antocyjanin w terapii chorób układu sercowo-naczyniowego. Pol. Merkur. Lek., 19:108-110.
• Nawirska A., Sokół-Łętowska A., Kucharska A.Z., 2007. Właściwości przeciwutleniające wytłoków z wybranych owoców kolorowych. Zewn.. Nauka Technol Jakość, 4(53): 120-5.
• Niedworok J., Brzozowski F., 2001. Badania nad biologicznymi i fitoterapeutycznymi właściwościami antocyjanin aronii czarno owocowej. Post. Fitoter., 5: 20-24.  
• Puzanowska-Tarasiewicz H., Kuźmicka L., Tarasiewicz M., 2010. Antyoksydanty a reaktywne formy tlenu. Bromat Chem. Toksykol, 43: 9-14.
• Slimestad R., Torskangerpoll K., Nateland H., Johannessen T., Giske N., 2005. Flavonoids from black chokeberrie. Aronia melanocarpa. J. Ford Campos. Anal., 18: 61-68.
• Suerio L., Yousef G.G., Seidler D., De Mejia E.G., Grace M.H., Lilia M.A. 2006. Chemopreventive Potential  of  Flavonoid Extracts from Plantation – Bred an Wild Aronia melanocarpa (Black Chokeberry) Fruits. J. Ford Sci., 71: 480-488.
• Wawer I., 2006. Aronia polski paradoks. Agropharm S.A. Warszawa 2006.