Aronia czarnoowocowa  W profilaktyce zapobiegania chorobom układu sercowo – naczyniowego

Autor: Dr Janusz Suszyna

ARONIA CZARNOOWOCOWA 
- W profilaktyce zapobiegania chorobom układu sercowo – naczyniowego, obniżanie i wyrównanie ciśnienia tętniczego.

O dobrej kondycji naczyń krwionośnych stanowią różne składniki zawarte w owocach aronii, które nie są syntetyzowane przez organizm człowieka i muszą być dostarczane z pożywieniem. Bioflawonoidy zawarte w aronii, głównie witamina P, katechiny, rutyna i antocyjany wykazują bardzo korzystne działanie na naczynia krwionośne. Wzmacniają je, uelastyczniają (Nowak i in. 2014), uszczelniają ich ściany i regulują przepuszczalność (Szaniawska i in. 2015), przyczyniając się do obniżenia ciśnienia tętniczego krwi (Naruszewicz i in. 2007; Wolski i in. 2007), spadku stężenia cholesterolu LDL a wzrostu cholesterolu HDL, co działa przeciwmiażdżycowo (Białek i in. 2012; Szopa i in. 2017). Bioflawonoidy poprawiają pracę najdrobniejszych naczynek krwionośnych, zapobiegając lub ograniczając powstawanie pajączków, ograniczają stany zapalne śródbłonka poprzez ochronę i odbudowę (Kulig i Rawel 2008; Białek i in. 2012) oraz redukują agregację płytek krwi zapobiegając zakrzepom (Kosiorek i in. 2013).

Wysoka zawartość potasu w owocach aronii ma znaczący wpływ na zdrowie naszego serca i całego układu krwionośnego. Potas wpływa na rozszerzanie oraz rozluźnienie naczyń krwionośnych i tętnic zwiększając przepływ krwi, a tym samym spada ciśnienie krwi łagodząc obciążenie układu sercowo-naczyniowego, zmniejszając ryzyko ataku serca lub udaru mózgu. 

Również zawarty w aronii błonnik pokarmowy oraz bogactwo przeciwutleniaczy zwiększają pozytywny wpływ na pracę serca, głównie poprzez obniżanie poziomu złego cholesterolu i oczyszczania z wolnych rodników. Warunkując właściwe krzepnięcie krwi, właściwości przeciwkrwotoczne a tym samym właściwy przepływ krwi aronia jest przydatna w profilaktyce i leczeniu żylaków odbytu. 

Znacząca zawartość witaminy C pozwala odpowiednio stymulować aktywność białych krwinek, a także jest istotnym składnikiem w procesie wytwarzania kolagenu. Kolagen to rodzaj białka, bardzo istotnego dla wzrostu i naprawy nowych tkanek, narządów i komórek krwi. Dzięki prawidłowej diecie białe krwinki mogą lepiej działać w zakresie swoich podstawowych funkcji immunologicznych w organizmie. 

Lekarze zalecają częste spożywanie owoców w postaci soku i innych przetworów, byle tylko nie były one poddawane intensywnej obróbce termicznej w wysokiej temperaturze. W Pomorskiej Akademii Medycznej, oraz Klinice Kardiologii WUM w Warszawie, udowodniono, że wyciąg z aronii pozwala skutecznie regulować nadciśnienie tętnicze, zapobiega odkładaniu się cholesterolu w ściankach tętnic, oraz chroni przed chorobami serca. Spadek ciśnienia notowano zaledwie po sześciu tygodniach terapii u niemal wszystkich badanych osób. Okazuje się, że aronia zmniejsza stany zapalne drobnych naczyń krwionośnych. 

Badania in vitro na płytkach krwi wskazują, że może chronić je przed oksydacyjnym uszkodzeniem wywołanym przez silny utleniacz, jakim jest nadtlenoazotyn przez hamowanie karbonylacji białek i utleniania grup tiolowych białek płytek krwi. Bogaty w polifenole ekstrakt zmniejszał również peroksydację lipidów trombocytów. Eksperymenty przeprowadzone na płytkach krwi dowiodły, że wyciąg ten hamuje adhezję do kolagenu oraz agregację, a także ogranicza wytwarzanie reaktywnych form tlenu w płytkach zarówno w spoczynku jak i aktywowanych przez trombinę.

Spożywanie owoców aronii dostarcza człowiekowi dużej liczby związków potrzebnych do skutecznej ochrony przed chorobami układu krążenia, których zalążek stanowią wolne rodniki oraz niebezpieczne formy tlenu i azotu. Picie soku z aronii może także korzystnie wpływać na neutralizowanie i przekształcanie w formy bezpieczne dla organizmu wolnych rodników znajdujących się już w organizmie.

Literatura:
• Białek M., Rutkowska J., Hallmann E., 2012. Aronia czarnoowocowa (Aronia melanocarpa) jako potencjalny składnik żywności funkcjonalnej. Żywn. Nauka Trchnol. Jakość, 6(85): 21-30.
• Budryn G., Nebescy E., 2006. Fenolokwasy – ich właściwości, występowanie w surowcach  roślinnych , wchłanianie i przemiany metaboliczne. Bromat. Chem. Toksykol., 2: 103-110.   
• Gąsiorowski K., Szyba K., Brokom B., Kolaczyńska B., Jankowiak-Włodarczyk M., OszmiańskI J., 1997. Antimutagenic activity of anthocyjanins isolated Aronia melanocarpa  fruirs. Cancer Lett., 119: 37-46.
• Kosiorek A., Oszmiański J., Golański J., 2013. Podstawy do zastosowania polifenoli roślinnych jako nutraceutyków o właściwościach przeciwpłytkowych. Post. Fitoter. 2: 108-117.
• Kowalczuk E., Krzesiński P., Fijałkowski P., Błaszczyk J., Kowalski J., 2005. Wykorzystanie antocyjanin w terapii chorób układu sercowo-naczyniowego. Pol. Merkur. Lek., 19:108-110.
• Kulling S.E., Rawel H.M., 2008. Chokoberry (Aronia melanocarpa) – A review on the characteristic components and potential health effects. Planta Med., 74(13): 1625-1634.
• Naruszewicz M., Łaniewska I., Millo B., Dłużniewski M., 2007. Combination harapy of statin with flavonoids rich extract from chokeberry fruits enhanced reduction In cardiovascular risk markers In patients after myocardial infarction (MI). Atherosclerosis,  194: 179-184. 
• Niedworok J., Brzozowski F., 2001. Badania nad biologicznymi i fitoterapeutycznymi właściwościami antocyjanin aronii czarno owocowej. Post. Fitoter., 5: 20-24.  
• Niedworok J., 2001. Właściwości lecznicze antocyjanin z aronii czarnoowocowej. Farm. Pol., 15: 719-722.
• Nowak A., Zielonka J., Turek M., Klimowicz A., 2014. Wpływ przeciwutleniaczy zawartych na proces fotostarzenia się skóry. Postępy fitoterapii 2: 94-99.
• Rechner A.R., Kroner C., 2005. Anthocyanins and colonic metabolites of dietary polyphenols inhibit platelet function. T HROMB. Res., 116: 327-334.
• Ryszawa N., Kawczyńska-Dróżdż A., Pryjma J., Cześnikiewicz-Guzik M., Adamek-Guzik T., Naruszewicz M., Korbut R., Guzik T.J., 2006. Effects of plant antioxidants on platelet superoxide production and aggregation in aterosclerosis. J. Physiol. Pharmacol., 57: 611-626.
• Szaniawska M., Taraba A., Szymczyk K., 2015. Budowa, właściwości i zastosowanie antocyjanów. Nauki Inż. Techno., 2(17): 63-78.
• Szopa A., Kubica P., Ekiert H., 2017. Ekologia, skład chemiczny, działanie prozdrowotne oraz badania biotechnologiczne aronii czarnoowocowej (Aronia melanocarpa (Michx.) Elliot), aronii czerwonej (Aronia arbutifolia (L.) Pers.) i aronii śliwolistnej (Aronia x prunifolia (Marsh.) Rehd.). Post. Fitoter., 18(2): 145-157.
• Wawer I., 2006. Aronia polski paradoks. Agropharm S.A. Warszawa.
• Wolski T., Kalisz O., Prasał M., Rolski A., 2007. Aronia czarnoowocowa - Aronia melanocarpa (Michx) Elliot – zasobne źródło antyoksydantów. Post. Fitoter. 3: 145-154.